Bindings for Cardinal Maurizio di Savoia View larger

Bindings for Cardinal Maurizio di Savoia

Prince-Cardinal Maurizio of Savoy (1593-1657) is known as a significant and sophisticated collector of the visual arts, a patron of literature and of the musical and theatrical arts, founder of two academies (Accademia dei Desiosi in Rome, and Accademia dei Solinghi in Turin), a major political figure who played a crucial role in the conclave of 1623 and influenced the election of Maffeo Barberini as Pope Urban VIII, was at the centre of events during the War of the Mantuan succession 1628-1631, and endeavoured to become ruler of Savoy after the death of his brother. But although deeply engaged his entire life with artists, authors, philosophers, and scientists, receiving the dedication of some two dozen books, and commissioning at least one, much is unknown about his bibliophilic interests. Only a tiny fraction has been recovered from apparently substantial libraries created in both Turin and Rome: eighteen books and manuscripts (in twenty volumes), recognizable solely because of the armorial insignia gilt-tooled on their covers. This post reviews past literature on Cardinal Maurizio’s bindings and presents an updated Census of the recorded bindings. In an Appendix, the 1657 post-mortem inventory of Maurizio’s library (the only extant list of his books) is presented. An effort has been made to identify each book listed, citing a probable or possible edition.

The fourth son of Carlo Emanuele I di Savoia (1562-1630), and Caterina Michela d’Asburgo (1567-1597), Maurizio was educated in Turin by the Jesuit Giovanni Botero, and at the age of fourteen granted a cardinal deaconate by Pope Paolo V. Unusually, he was never ordained, and he remained therefore free to contract a dynastically important marriage, if the necessity should arise. As an adolescent at the court of his father, Maurizio was surrounded by artists and writers, and after his arrival in Rome, in 1621, he established a lavish household in the former Orsini palace on the Monte Giordano, and founded the artistic and literary Accademia dei Desiosi.1 Maurizio resided intermittently in Rome until 1637, when the sudden death of his brother Vittorio Amedeo I inaugurated a civil war in the duchy which required his return to Turin and, in 1642, renunciation of his cardinal’s hat and marriage to his niece Ludovica Cristina (1629-1692). Maurizio remained thereafter in Piedmont, occupying a wing of the royal palace in Turin (the future Palazzo Chiablese) and a villa on the side of the Collina (the future Villa della Regina), where he died of apoplexy on 3 October 1657 aged 64.

Armorial insignia - Type I
7. Herodianus - 9. Lycosthenes - 13. Pausanias

Armorial insignia - Type I
4. Caprioli - 6. Graziani

Armorial insignia - Type I
12. Navarro de Larrategui - 15. Raccolta di scenari (vol. I)

Armorial insignia - Type I
2. Brancalasso - 16. San Martino d’Agliè - 14. Peña

Armorial insignia - Type IA (without ducal crown)
18. Tornielli

Books bound for Cardinal Maurizio between 1607 and about 1632 customarily display the heraldic insignia of his father2 combined with the symbols of his own ecclesiastical rank: a broad-brimmed hat, called a galero, with varying numbers of tassels. After his brother, Vittorio Amedeo I, became duke of Savoy (26 July 1630), Savoyard claims to the so-called kingdom of Cyprus and associated royal territories of Jerusalem and Armenia were reasserted.3 On 23 December 1632, Vittorio Amedeo proclaimed that henceforth the arms of Savoy would incorporate the Cypriot escutcheon, and be surmounted by a closed (royal) rather than open (ducal) crown. In two publications of 1993 and 2005, Francesco Malaguzzi recorded thirteen bindings displaying arms of the first type, and one binding featuring the revised, augmented coat of arms.4 Another four bindings are described here, in a new iteration of Malaguzzi’s census, two featuring the ducal crown (nos. 6 and 15 in List below) and two of the rarer, royal type (nos. 1 and 5). After his marriage in 1642, Maurizio resigned his honorific office in the Church. He is presumed to have then adopted secular arms, although no bookbinding of this type has so far been identified.

Armorial insignia - Type II
1. Bentivoglio - 3. Breviarium - 5. Du Tronchet

Other marks of Cardinal Maurizio’s ownership mostly await identification.5 On the title-page of Du Tronchet’s letter-writing manual (no. 6) a monogram of the letters m and l (signifying Maurizio and his wife Ludovica) is written in the lower margin, framed by four S-fermé (the capital letter being closed by a single stroke). The s-fermé was a mark of affection, expressing fermesse of love, or faithfulness, and the inscription suggests that this book was still in Maurizio’s possession after his marriage (29 September 1642). It could be evidence of greater intimacy between Maurizio and his bride - thirty-six years his junior - than is generally assumed. Bindings owned by both Maurizio’s father and mother occasionally featured the s-fermé in their decoration,6 and two books bound for Maurizio before 1632 (nos. 7 and 9) are similarly embellished.

5. Du Tronchet: monogram of the letters M(aurizio) and L(udovica); shelfmark, or inventory number

Some of Cardinal Maurizio’s transactions with booksellers are documented in payment ledgers within the household accounts, however the source of only one of the eighteen known volumes has been linked so far to a purchase entry. In 1618-1619, Cardinal Maurizio attended negotiations in Paris for the marriage of his brother, Vittorio Amedeo, to Marie Christine, and acquired books in six Parisian shops. The booksellers are identified by the Cardinal’s bookkeeper as “Claudio de Vales” (“tanti libri”, at cost of 1057 fiorini), “Bernardo Godefroy” (“sei libri”, 430 fiorini), “Giacomo Saule” (“per libri lasciati a S.A.”, 90 fiorini), “Antonio di Vauconsavia” (“tanti libri”, 519 fiorini), “Steffano Clavier” (“per libri”, 538 fiorini), and “Giacomo de Taulegne” (“tanti libri”, 681 fiorini).7 In the year he arrived in Rome, Cardinal Maurizio paid to Fabio Magini the sum of 458 fiorini, “il Prezzo di un libro di cosmografia”. This book probably is to be identified with no. 10 in our List below, a copy of the first edition of Giovanni Antonio Magini’s atlas of Italy, “data in luce da Fabio suo figliuolo al serenissimo Ferdinando Gonzaga duca di Mantova” (Bologna: Sebastiano Bonomi [for Fabio Magini], 1620).8 The Cardinal financed a new edition of Giacomo Lauro’s Antiquae urbis splendor, and distributed copies in luxurious bindings among his relations. He made a payment on 4 August 1625 to Giacomo Lauro, and Malaguzzi is confident that it refers to a splendidly bound copy of that book now in Turin.9 Few other payments related to books are identifiable in the purchase ledgers: one to the Torinese bookseller (Giovanni Domenico?) “Tarino” in 1629, “per tanti libri spediti per servizio del Sig. D. Silvio (il confessore)”; another “al signor Antonio Sellaro, suo rimborso […] per la copertura d’un libro per servizio di S.A.” in 1636. A substantial payment however of forty scudi to one “Moisè da Castelnuovo hebreo” in 1626 for library shelving (“per tante scansia di Libri”) suggests that the Cardinal already had or was intending to create a substantial library.10

No one identifiable as a bookbinder is named in the household accounts. Five of the eighteen recorded bindings are covered with vellum, twelve with either brown or red goatskin, and the material of one binding remains unknown (no. 10). All of the vellum bindings are decorated with gilt arms (type 1) in the centres of their covers. Two have in addition a gilt ornament at the outer angles of a gilt frame (nos. 2 and 14); one has no corner ornament, but gilt laces d’amour repeated outside the gilt frame (no. 16); one has both laces d’amour and heavy, gilt cornerpieces (no. 12); and another is decorated by repeated impressions of a cherub’s head tool (no. 17). The publication dates of these books fall in the range 1609 to ca 1620, and they perhaps were bound before Cardinal Maurizio’s arrival in Rome. The goatskin bindings cover books printed 1569-1630s and appear to be Roman. Two bindings have been assigned to the Andreoli workshop, no. 3 by Piccarda Quilici (in 1995) and no. 4 by Francesco Malaguzzi (in 1999). The binding of no. 5 shares a roll, a scallop tool, and a term figure with a binding produced in an anonymous Roman shop for Cardinal Scipione Borghese.11

In the months after Maurizio’s death on 3 October 1657, inventories were conducted of his possessions in his city palace and villa. An inventory of the contents of the Palazzo Chiablese was taken by the notary Oratio Alfazio on 13 December 1657. It records a library of approximately 180 volumes, organised according to their format in 84 inventory entries.12 The Torinese bookseller (Bartolomeo?) Zavatta valued these books at 226 lire, 10 soldi. Like most notarial inventories, the entries are brief and occasionally the bibliographical details are cryptographic, making it difficult to identify authors or titles with certainty (see Appendix below). We find just one of the eighteen recorded books, no. 12 in our List, Antonio Navarro de Larrateguí’s Epitome de los señores de vizcaya (Turin 1620), linked to an inventory entry: “Epithome de ss.i di Biscaglia Spag.o tom 1” (f. 27r, line [10]; Appendix no. 31).

What became of Maurizio’s library in Turin? Archival research undertaken by Francesco Malaguzzi in testamentary and other documents of Maurizio’s widow, Ludovica, her principal heir, Vittorio Amedeo II, and collateral heirs (the Doria di Ciriè), combined with exhaustive physical searches in local libraries, did not lead to the discovery of any book listed in the post-mortem inventory.13 The fate of Maurizio’s Roman library is likewise puzzling. Included in the Turin inventory are copies of the French translation of Giovanni Paolo Lomazzo’s treatise on perspective and of a treatise on imprese by Giovanni Ferro, but no other books on art, as might be expected of the “Piedmontese Maecenas”, patron of the painters Domenichino, Guido Reni, Francesco Albani, among others. Maurizio founded two literary academies: the Accademia dei Desiosi, in Rome, and the Accademia dei Solinghi, in Turin; yet few works by his protégés are listed in the inventory. Even more striking is the absence of books dedicated to Cardinal Maurizio,14 and of academic disputations addressed to him.15

It would seem that Maurizio’s Roman library was not transferred to Turin. The Cardinal had accumulated in Rome substantial debts, in particular to the Orsini family, from whom he let the Palazzo Montegiordano, and his possessions perhaps were left behind in part-settlement (portions of his substantial collections of works of art also are untraced).16 Two alternative hypotheses are that they were lost by shipwreck en-route from Rome to Genoa,17 or distributed as gifts.18 Malaguzzi concluded that if Maurizio had indeed collected a valuable library during his stays in Paris and Rome, it was at least partially dispersed during the years of the civil war and in any case before his marriage.19

1. Recent discussions of Cardinal Maurizio and his patronage include Michela Di Macco, “L’ornamento del principe: Cultura figurativa di Maurizio di Savoia” in Le collezioni di Carlo Emanuele I di Savoia, edited by Giovanni Romano (Turin 1995), pp.349-374; Matthias Oberli, ‘Magnificentia Principis’. Das Mäzenatentum des Prinzen und Kardinals Maurizio von Savoyen (1593-1657) (Weimar 1999); Il Cardinale: Maurizio di Savoia, mecenate, diplomatico e politico (1593-1657), edited by Jorge Morales, Cristina Santarelli, Franca Varallo (Turin 2023).

2.
Shield divided in four grand quarters: in the first and fourth, Westphalia, Saxony, and Angria; in the second, Chablais; in the third, Aosta; with the cross of Savoy superimposed over the main shield. Francesco Malaguzzi, “Legature di pregio nelle biblioteche sabaude” in Le collezioni di Carlo Emanuele di Savoia, op. cit., pp.375-406 (“Armi sabaude”, pp.377-378). Maria Letizia Sebastiani & Angelo Giaccaria, Armi e monogrammi dei Savoia: mostra di legature dal XV al XVIII secolo ([Rome] 1992), pp.94-95, 101-102.

3. Shield divided in four grand quarters: in the first, Jerusalem, Lusignan, Armenia, Cyprus; in the second, Westphalia, Saxony, Angria; in the third, Chablais and Aosta; in the fourth, Genoa and Monferrato; with the cross of Savoy superimposed over the main shield. Armi e monogrammi dei Savoia, op. cit., pp.95-96, 102-103.

4. Francesco Malaguzzi, “Sulle tracce della biblioteca del Principe-Cardinale Maurizio di Savoia” in La Bibliofilía 95 (1993), pp.147-162; F. Malaguzzi, “Legature per il principe-cardinale Maurizio di Savoia” in La Bibliofilía 107 (2005), pp.17-26.

5. Malaguzzi, op. cit. 1993, p.155 (“Dirò subito che non ho avuto la fortuna di rintracciare esemplari con note di possesso…”).

6. Francesco Malaguzzi, “Legature sabaude del XVI secolo” in Bollettino della Società piemontese d’archeologia e belle arti, new series, 42 (1989), pp.151-165 (p.164).

7. Malaguzzi, op. cit. 1993, p.148, transcribing from Archivio di Stato di Torino (Sezioni Riunite), Camerale, art. 220/1619 (Conto delle Spese del viaggio del Ser.mo Prencipe Cardinale in francia l’anno 1619); cf. Oberli, op. cit., p.64. See also Gaudenzio Claretta, in Mémoires et documents publiés par la Société savoisienne d’histoire et d’archéologie, second series, 33 (1894), pp. xxxvii-lxvi, pp.cxxxvi-cxl (French translation of the same document [link]). In 1631-1632, the Cardinal returned to Paris on a diplomatic mission after the death of his father, however his book purchases on this occasion are not documented; see Oberli, op. cit., pp.120-122.

8. Malaguzzi, op. cit. 1993, p.148, transcribing from Archivio di Stato di Torino (Sezioni Riunite), Camerale, art. 220/1621; Oberli, op. cit., p.74 and p.220 no. 14; Malaguzzi, op. cit. 2005, p.20.

9. Malaguzzi, op. cit. 1993, p.150 (“L’esemplare in questione, dunque, non può non essere quello acquistato nel 1625 dal cardinale Maurizio (‘S.A.’) per il fratello (‘il Serenissimo Principe di Piemonte’)”.) The binding on this copy (Biblioteca nazionale di Torino, Ris/23) is illustrated by Malaguzzi, op. cit. 1995, p.396. Cf. Oberli, op. cit., pp.207, 220 no. 13, 225 no. 5.

10. Malaguzzi, op. cit. 1993, p.150, transcribing from Archivio di Stato di Torino (Sezioni Riunite), Camerale, art. 220, 7/1623.

11. Cardinal Guido Bentivoglio’s Della guerra di Fiandra (“Cologne” [but Rome] 1632); see Guido Vianini Tolomei, “I ferri e le botteghe di Legatori” in Legatura romana barocca, 1565-1700 (Rome 1991), p.32 and no. 37 [link to illustration].

12. Archivio di Stato di Torino, Principi di Sangue, Maurizio e Ludovica di Savoia, mazzo 3, no. 3, folios 36 recto-38 verso (Inventario legale dei beni mobili ed immobili caduti nell’eredità del principe Maurizio). The document is cited by Malaguzzi, op. cit., 1993, pp.150-151; it is transcribed by Oberli, op. cit., p.183 and pp.253-255.

13.  Malaguzzi, op. cit., 1993, pp.150-155.

14. Books dedicated to Maurizio di Savoia include ● Francesco Maria Vialardi, Historia delle vite de sommi pontefici Innocenzio ottauo, Bonifazio nono, et del cardinale Innocentio Cybo… Al Serenissimo Prencipe Maurizio di Savoia cardinale di Santa Chiesa (Venice: I Sessa, 1613) ● Giovanni Botero, Discorso della lega contro il turco… al serenissimo… Mauritio cardinal di Sauoia (Turin: Giovan Domenico Tarino, 1614) ● Giambattista Marino, Dicerie sacre del caualier Marino. Volume primo (Turin: Luigi Pizzamiglio, 1614) ● Scipione Errico, La Babilonia distrutta, poema heroico … Al Sereniss. Cardinal di Sauoia (Messina 1623) ● Del vso delle vesti de gl’illustrissimi et reuerendissimi signori cardinali, tanto nella Corte di Roma, quanto fuori… Al serenissimo Prencepe Mauritio di Sauoia cardinale (Venice: Evangelista Deuchino, 1623) ● Giovanni Argoli, Idillio, de la Bombace, e Seta trasformationi pastorali… Dedicato al serenissimo prencipe Mauritio cardinale di Sauoia (Rome: Stamperia della Camera Apostolica, 1624) ● Sigismondo D’India, Settimo libro de madrigali a cinque voci del cavalier Sigismondo D’India (Rome: Giovanni Battista Robletti, 1624) ● Bartolomeo Tortoletti, Gionata tragedia di Bartolomeo Tortoletti. Al serenissimo… Mauritio cardinale di Sauoia (Macerata: Pietro Salvioni, 1624) ● Giovanni Battista Manzini, Il servitio negato al savio libri due al serenissimo principe il cardinale di Savoia (Bologna: Nicolò Tebaldini, 1626) ● Giovanni Battista Steffanini, Motetti concertati a 2, 3, 4, et 5 voci, con il basso dell’organo. Libro Primo. Opera settima… dedicati al serenissimo principe Mauritio card. di Savoia (Rome: Andrea Fei, 1626) ● Ottavio Tronsarelli, Favole dedicate al serenissimo principe cardinale di Savoia (Rome: Francesco Corbelletti, 1626) ● Agostino Mascardi, Discorsi morali di Agostino Mascardi su la tauola di Cebete Tebano (Venice: Antonio Pinelli, 1627) ● Giacomo Lauro, Antiquae Urbis vestigia quae nunc extant Serenissimo principi Mauritio a Sabaudia S.R.E. Cardinali Iacobus Laurus Romanus D.D. [fourth and final book of the Antiquae Urbis Splendor; link] (Rome 1628) ● Fulvio Testi, Poesie liriche et Alcina tragedia opera noua… Dedicate al sereniss. principe Mauritio cardinal di Sauoia (Modena & Rome: Pompilio Totti, 1636) ● Giovanni Battista Manzini, Il Cretideo consecrato all’altezza del cardinale di Savoia (Bologna: Giacomo Monti, 1637) ● Fulvio Testi, Poesie liriche et Alcina tragedia opera noua… Dedicate al sereniss. principe Mauritio Cardinal di Sauoia (Naples: Giovanni Domenico Montanaro, 1637) ● Antonio Gerardi, Descrittione della solennissima entrata fatta in Roma dall'eccellenza del sig. duca di Cremau prencipe d'Ecchembergh ambasciatore straordinario per la maestà cesarea di Ferdinando ... dedicata al serenissimo prencipe Cardinal di Savoia (Rome 1638) ● Emanuele Tesauro, De’ campeggiamenti del Piemonte descritti dal conte d. Emanuel Tesauro caualiere Gran Croce de’Santi Mauritio & Lazzaro. Volume secondo il qual contiene La riuolutione della fortuna per l’assedio di Casale. Et Torino assediato e non soccorso. L’anno 1640 ([S.l., s.n., ca. 1640-1657]) ● Giovanni Paolo Lomazzo, Traicté de la proportion naturelle et artificielle des choses… Traduit d'italien en français par Hilaire Pader (Toulouse 1649) ● Emanuele Tesauro, Le due croci. Ragionamento sacro… al serenissimo Principe Mauritio (Turin: per Carlo Gianelli, 1653).
     To this list may be added the presumed dedication manuscript of Angelo Maria Arcioni, “Oda Toscana” (a poem on the Cardinal’s horoscope), bound for presentation in vellum without armorial insignia (Phillipps Ms 4208; ex J.R. Abbey, his sale by Sotheby’s, London, 19 June 1989, lot 3045), and a copy specially bound in vellum tooled in gold of Argomento del S. Bonifatio. Dramma musicale (Rome 1638), the printed scenario for an opera staged at the Roman court of the Cardinal-nephew Francesco Barberini, presented to Cardinal Maurizio at a performance given in his honour on 13 February 1638 (“legatura di un argomento in carta pecora con filetti d’oro [che] servì per il signor Cardinale di Savoia”, transcribed (Biblioteca Apostolica Vaticana, Arch. Barberini, Giustificazioni I, vol. 71, Francesco Barberini seniore. Giustificazioni 2992, 12 February 1638, f.238r) by Leila Zammar, Scenography at the Barberini court in Rome: 1628-1656, PhD thesis, University of Warwick, 2017, p.295 ([link: http://wrap.warwick.ac.uk/90103]); cf. Silvia Bruno, “Suggestioni berniniane nella prima maturità di Giovan Francesco Romanelli” in Paragone, third series, 50 (1999), pp.34-56 (p.53).

15. Girolamo Pieno, Sereniss.mo principi Mauritio s.r.e. cardinali de Sabaudia. Humanitatis classem adeunti… Hieronymus Plenus Mediolanensis (Rome: Alessandro Zanetti, 1621) ● Francesco Brivio, Regalis domus Sabaudiae nexus Gordio validior nullius manu ac ne ferro quidem soluendus imperium sua magis firmitate quam dissolutione portendens serenissimo principi Mauritio cardinali a Sabaudia theses inter philosophicas ab Hadriano Talbotto (Rome: Alessandro Zanetti, 1621) ● Jean-François Isnard, Sabaudia ad modos dicta inter philosophicas disputat.es serenissimo principi Mauritio card. a Sabaudia inscriptas a Io. Franc. Isnardo com. montatae in Collegio Romano Societatis Iesu (Rome: Giacomo Mascardi, 1627), etc.

16. Oberli, op. cit., pp.181-184 (“Hypothesen zur Auflösung der Kunstsammlung”). In 1654, Maurizio’s debt to the Orsini amounted to 109,085 scudi.

17. Oberli, op. cit., p.181.

18. A possible instance of a gift are the two volumes of Scenarii piu scelti described below (no. 15), bound in a Roman shop with Cardinal Maurizio’s arms on covers, which seem to have entered into Corsini ownership in the 1630s.

19. Malaguzzi, op. cit. 1993, p.154 (“Combinando i tasselli della ricerca sin qui illustrata si perverrebbe alla conclusione che, se il ‘principe mecenate’ raccolse una biblioteca di pregio durante la permanenza a Roma o i soggiorni a Parigi, essa fu almeno parzialmente dispersa negli anni della guerra civile e in ogni caso prima del matrimonio.”). Malaguzzi updated his conclusion (op. cit. 2005, p.26), offering two possibilities: that the hypothetical Roman library did not follow Maurizio when he returned to Turin, or that no substantial library was ever assembled by him in Turin (“Allo stato attuale delle ricerche, l’unica spiegazione che sussiste è che: 1. l’ipotetica biblioteca ‘romana’ non abbia seguito il principe cardinale al suo rientro al Nord e che essa sia rimasta, secondo l’uso del tempo, a qualche principe della Chiesa residente in Roma; 2. non sia mai esistita un’importante biblioteca costituita dopo il periodo romano.”).


list of books



(1) Guido Bentivoglio, Dell’historia di Fiandra descritta dal Cardinal Bentivoglio. Parte Seconda (“Colonia” [but Leiden: Bonaventura & Abraham Elzevier], 1636)  


Quarto, red goatskin, arms: type 2

provenance
● Cardinal Maurizio di Savoia, his gilt arms on binding
● Umberto II di Savoia (1904-1983), exlibris
● Olivier Coutau-Bégarie, Noblesse & Royauté: Souvenirs historiques, Paris, 3-4 March 2015, lot 363 (“Tome II seul. Exemplaire aux armes du cardinal Maurice de Savoie (1593-1657). Quelques accidents à la reliure. Provenance: de la bibliothèque du prince Umberto de Savoie, futur roi Umberto II d’Italie (1904-1983), avec son ex-libris” [link])

literature
unrecorded


(2) [possible remboîtage Giulio Antonio Brancalasso, Labirinto de corte con los diez predicamentos de cortesanos dos libros en los quales estan comprehendidos todos los bienes, y males que pueden, y suelen acontecer en las cortes de principes (Naples: Giovanni Battista Gargano & Lucrezio Nucci, 1609)]

Quarto, vellum, arms: type 1

provenance
● Cardinal Maurizio di Savoia, his gilt arms on binding
● unlocated

literature
Malaguzzi, op. cit. 2005, p.18 no. 9 (“La coperta è unita al pacco dei fogli con risguardi in carta bianca moderna; la contemporanea assenza dei capitelli farebbe pensare a riutilizzo su edizione coeva.”) & Fig. 1


(3) Breviarium Romanum ex decreto sacrosancti concilii Tridentini restitutum (Antwerp: Balthasar I Moretus, Maria de Sweert (Widow of Jan II Moretus), and Jan van Meurs 1628)

Folio, red goatskin, arms: type 2. Roman binding from the Andreoli workshop (Piccarda Quilici).

provenance
● Cardinal Maurizio di Savoia, his gilt arms on binding
● Rome, Biblioteca Casanatense, D.X.39

literature
Piccarda Quilici, Legature antiche e di pregio Sec. XIV-XVIII (Rome 1995), I, p.325 no. 582: II, p.148 & Fig. 235
Malaguzzi, op. cit. 2005, pp.20, 22 no. 12 (“Le armi impresse sui piatti sono quelle adottate da Vittorio Amedeo nel 1630, successivamente, quindi, all’anno d’edizione: la corona è chiusa e compaiono i quarti di pretesa su Cipro. Il numero di fiocchi è 12. Verosimilmente si tratta di legatura di dono.”)


(4) [Aliprando Caprioli], Ritratti et elogii di capitani illustri dedicati all’altezza serenissima di Francesco d’Este duca di Modona (Rome: Andrea Fei for Pompilio Totti, 1635)

Quarto, red goatskin, arms: type 1. Roman binding from the Andreoli workshop (Malaguzzi).

provenance
● Cardinal Maurizio di Savoia, his gilt arms on binding
● PIASA & Thierry Bodin, Pierre Meaudre, Bertrand Meaudre, Bibliothèque d’un amateur Savoyard: Autographes, beaux livres anciens et modernes, estampes, Paris, 30 January 1998, lot 231

literature
Francesco Malaguzzi, Biblioteche storiche disperse (Turin 1999), p.22 (“… opera della romana bottega degli Andreoli”)
Malaguzzi, op. cit. 2005, p.22 no. 13 (“Malgrado l’edizione sia di alcuni anni successiva alla morte di Carlo Emanuele I, l’arma che compare sui piatti è ancora del tipo 1. Il fatto che, anche in questo caso, detta arma non sia ottenuta con una piastra, come si verifica normalmente quando il committente della legatura la fa apporre sistematicamente sugli esemplari della sua raccolta, fa pensare trattarsi di legatura di dono.”) & Fig. 3


(5) Estienne Du Tronchet, Lettres missives et familières d’Estienne Du Tronchet secrétaire de la Royne mere du Roy (Paris: Lucas Breyer, 1569)

Quarto, red goatskin, arms: type 2. The binder apparently lacked one of the required tools, since he has blazoned Angria with three crowns, instead of tre puntali di spada (or sheath tips).

provenance
● Cardinal Maurizio di Savoia, his gilt arms on binding, and ink inscription on title-page (monogram combining his initial with that of his wife, Ludovica, between four S-fermé)
● unidentified armorial exlibris, ca 1740 (D’azur, à un croissant d’argent surmonté d’une étoile de sable; crown of a vicomte (nine pearls); gryphon supporters)
● Librairie Georges Vénot, Lyon
● Maurice Burrus (1882-1959), acquired in 1934
● Alde, Manuscrits et livres de la Collection Maurice Burrus, Paris, 17 October 2017, lot 26 [link]
● Robin Halwas Limited, London [enquire]

literature
unrecorded


(6) Antonio Maria Graziani, Antonii Mariæ Gratiani a Burgo S. Sepulchri episcopi Amerini De bello Cyprio libri quinque (Rome: Alessandro Zannetti, 1624)

Quarto, red goatskin, arms: type 1

provenance
● Cardinal Maurizio di Savoia, his gilt arms on binding
● Olivier Coutau-Bégarie, Noblesse & Royauté: Souvenirs historiques, Paris, 3-4 March 2015, lot 276 (“Exemplaire aux armes du cardinal Maurice de Savoie (1593-1657)”; image misnumbered lot 289 [link])

literature
unrecorded


(7) [Herodianus, Historiarum libri VIII, in Greek and Latin, perhaps one of the editions in octavo format printed at Ingolstadt (1593, 1608, 1617), Frankfurt am Main (1627), Strassburg (1649); replaced by an 18C manuscript on rhetoric, in Latin and French]

Octavo, brown goatskin, arms: type 1

provenance
● Cardinal Maurizio di Savoia, his gilt arms on binding
● Jean Marchand (1894-1988)

literature
Jean Marchand, “Sur une reliure aux armes de Maurice, prince et cardinal de Savoie” in Le Livre et l’estampe 27 (1961), pp.256-262 (p.256 “Le dos long porte entre deux doubles filets, ce titre: herodia // hist. // gr. lat. … Le corps du volume a été malheureusement retiré de la reliure. Selon le titre, l’époque et le format, il pouvait s’agir de: Herodiani historiarum libri VIII, graece pariter et latine (Angelo Politiano interprete). Venetiis, in aedib. Aldi et And. Asulani soc. mense septembri M.D.XXIII, in-8°; la reliure serait en ce cas postérieure d’environ un siècle à l’édition. A la place des Historiae de Hérodien, on a remboîté un manuel scolaire de rhétorique, latin et français, manuscrit du XVIIIe s.; et à la occasion sans doute de ce travail, relativement récent, la reliure a été restaurée, et un roulette poussée sur les coupes, qui ne devaient pas être ornées primitivement.”) & Planche 1-2
Malaguzzi, op. cit. 1993, pp.156-157 no. 1
Malaguzzi, op. cit. 1995, p.402


(8) Crisostomo Iavelli, Chrysostomi Iauelli Canapicii, … Omnia, quotquot inueniri potuerunt, opera, quibus quicquid ad rationalem, naturalem, moralem ac diuinam philosophiam pertinet, breuiter simul ac dilucide summa cum eruditione complectitur. - Ea sunt in tres tomos digesta, quorum tertius nunc primum in lucem prodiit, duos priores in plurimis auctor & recognitos damus. Ad haec omnia accedit index copiosissimus verborum & sententiarum, quae toto opere comprehenduntur. Tomus primus [- tertius] (Lyon: Symphorien Beraud & Antoine Blanc, 1580)

Folio (three volumes bound as two), red goatskin, arms: type 1 (but lacking the crown). Roman bindings (Malaguzzi)

provenance
● Cardinal Maurizio di Savoia, his gilt arms on binding
● Vincenzo Maria Ferrero da Nizza, OP, Inquisitore (1705-1712), inscription “Ex dono Reu.mi P. M. f. Vincentij M.ae Ferreri de Nicea Inq.ris Fauentiae Filij huius Con.[ven]tus” (opac)
● Modena, Convent of S. Domenico, typographical exlibris (Bragaglia, Gli ex libris italiani, 1993, no. 279)
● Modena, Biblioteca Estense Universitaria, E 039.D. 020-21 (opac Sui piatti anteriore e posteriore stemma vescovile non identificato, impresso al centro in oro [link])

literature
Giuseppe Fumagalli, L’arte della legatura alla corte degli Estensi, a Ferrara e a Modena, dal sec. XV al XIX. col catalogo delle legature pregevoli della Biblioteca estense di Modena (Florence 1913), no. 367 (“Marr. rosso. Doppia cornice di doppi filetti. Al centro le armi di un vescovo (che non saprei meglio determinare) della famiglia di SAVOIA” [link])
Malaguzzi, op. cit. 1993, pp.157-158 no. 2 (p.157 “Formulerei l’ipotesi trattarsi di legatura romana per due ragioni; la prima è che soprattutto su legature di fattura romana del periodo, lo scudo è cimato con la testa di angelo alato; l’assenza della corona, assolutamente insolita su una legatura sabauda, sarebbe comprensibile su una legatura prelatizia romana, ricordando che Urbano VIII con suo breve aveva stabilito che si poteva dare dell’Altezza solo ai figli e fratelli di re, naturalmente con vivaci reazioni prima di Carlo Emanuele I e poi di Vittorio Amedeo I.”)


(9) Conrad Lycosthenes, Apophthegmata ex probatis graecae, latinae que linguae scriptoribus … Accesserunt Parabolae, sive similitudines per Erasmum ex Plutarcho, Seneca et aliis authoribus exceptae (Rouen: Thomas Daré, 1610 [colophon part II: Absoluit Robertus de Rouves, 10 April 1610])

Octavo, red goatskin, arms: type 1

provenance
● Cardinal Maurizio di Savoia, his gilt arms on binding
● unidentified owner, apparently confiscated by the Nazis 1939-1945
● John Roland Abbey (1894-1969)
● Sotheby’s, Catalogue of valuable printed books and fine bindings from the celebrated collection the property of Major J.R. Abbey, London, 21-23 June 1965, lot 459 (“contemporary French red morocco gilt, arms of Cardinal Maurice of Savoy in centre of sides, sides covered with a semé of S fermé and a monogram of the Savoy motto fert, flat spine similarly decorated”)
● H.M. Fletcher, London - bought in sale (£80)
● Binoche et Giquello & Dominique Courvoisier with Alexandre Maillard, Beaux livres anciens, 1 December 2023, lot 89 (“basane fauve, plats et dos encadrés d’un double filet et entièrement couverts d’un semé de monogrammes et de fermesses, avec armoiries dorées au centre des plats, tranches dorées, boîte moderne (Reliure de l’époque) … Spectaculaire reliure aux armes du cardinal Maurice de Savoie (1593-1657), frère du duc Victor-Amédée Ier dont il épousa la fille Louise de Savoie en 1642 après s’être démis de sa dignité cardinalice” [link]) [RBH 142238-89]
● Giquello & Dominique Courvoisier with Alexandre Maillard, Beaux livres anciens, reliures armoriées, Paris, 14 March 2025, lot 83 (“basane fauve … Spectaculaire reliure aux armes du cardinal Maurice de Savoie (1593-1657), frère du duc Victor-Amédée Ier dont il épousa la fille Louise de Savoie en 1642 après s’être demis de sa dignité cardinalice. De la bibliothèque John Roland Abbey. Fente sans manque dans le fond du feuillet de titre. Manquent les liens de soie, coiffes restaurées, mors frottes” [link]) [RBH 160828-83]

literature
Bibliothèque nationale, Manuscrits et livres précieux retrouvés en Allemagne: exposition… organisée par la Commission de récupération artistique (Paris 1949), no. 68 (“Maroquin rouge aux armes et chiffre du cardinal Maurice de Savoie, quatrième fils de Charles-Emmanuel Ier, duc de Savoie (1580-1630). sur: Conrad Lycosthenes, Apophthegmata. – Rouen, 1610, in-8°.” [link])
Malaguzzi, op. cit. 1993, p.158 no. 3


(10) Giovanni Antonio Magini, Italia di Gio. Ant. Magini data in luce da Fabio suo figliuolo al serenissimo Ferdinando Gonzaga duca di Mantova edi Monferrato etc (Bologna: Sebastiano Bonomi [for Fabio Magini], 1620)

Folio (details lacking)

provenance
● Cardinal Maurizio di Savoia
● possibly to be identified with the “libro di cosmografia” purchased by Cardinal Maurizio from Fabio Magini in 1621 (Archivio di Stato Torino, Real Casa, Articolo 220: Casa del serenissimo ed eminentissimo principe cardinale Maurizio di Savoia; conti del depositario de’ redditi del serenissimo principe Tommaso di Savoia deputato dalla Camera d’ordine di S.A.R. il duca di Savoia, 1621; entry transcribed by Malaguzzi, op. cit. 1993, p.148)
● Turin, Archivio di Stato, Corte, Biblioteca antica, Y.II.2 [reputedly stolen 1981-1982: “l’esemplare fu sottratto durante la mostra e che non esistono riproduzioni fotografiche della sua coperta, non è possibile stabilire quale tipo di arma fosse stata” (Malaguzzi, op. cit. 2005, p.20)]

literature
Guido Gentile, “Dalla ‘Carta generale de’ Stati di S.A.R’, 1680, alla ‘Carta corografica degli Stati di S. M. Il Re di Sardegna’, 1772” in I rami incisi dell’Archivio di Corte: sovrani, battaglie, architetture, topografia (Turin [1981]), pp.112, 119 no. 3c (without discussion of binding)
Malaguzzi, op. cit. 2005, p.20 no. 11
di savoia

(11) Domenico Nani Mirabelli, Novissima polyanthea in libros XX dispertita opus praeclarum, suauissimis floribus celebriorum sententiarum, cum Graecarum, tum Latinarum refertum primùm quidem à Domenico Nano Mirabellio, Bartholomaeo Amantio, Francisco Tortio, ex auctoribus tàm sacris quàm profanis vetustioribus & recentioribus collectum (Lyon: Jacques Mallet for Antoine de Harsy, 1614)

Folio, brown calf (Bouland), arms: type 1

provenance
● Cardinal Maurizio di Savoia, his gilt arms on binding
● “un bouquiniste”, Nice (Bouland)
● Ludovic Bouland (1839-1932)

literature
Ludovic Bouland, Marques de livres anciennes et modernes françaises et étrangères (Paris 1925), p.333 (“reliée en veau brun. A première vue il n’est pas difficile de reconnaître là une des variantes du blason de la Savoie…” [link])
Marchand, op. cit., p.259 (“Dans ses Marques de livres anciennes et modernes le Dr Bouland a reproduit un fer de reliure à ces mêmes armes, sur une Polyanthea Novissima, de ou d’après Nani Mirabelli, de Lyon, 1614, in-fo. Mais la description ne mentionne que les armes cardinalices, sans autres éléments décoratifs.”)
Malaguzzi, op. cit. 1993, p.160 no. 7 (“manco di dettagli”)


(12) Antonio Navarro de Larrateguí, Epitome de los señores de vizcaya. Recogida por Antonio Nauarro de Larrategui secretario dela magestad del rey don Phelipe terzero (Turin: Heirs of Giovanni Domenico Tarino, 1620)

Quarto, vellum, arms: type 1

provenance
● Cardinal Maurizio di Savoia, his gilt arms on binding
● Geneva, Collection Maria Gabriella di Savoia (b. 1940)

literature
Francesco Malaguzzi, “Legature preziose” in Diana trionfatrice: arte di corte nel Piemonte del Seicento (Turin 1989), p.67 no. 72
Malaguzzi, op. cit. 1993, pp.160-161 no. 8 (“Sui piatti abbiamo un doppio riquadro di due filetti con fioroni accantonati esterni a quello interno. Fra i riquadri, lace d’amour e leoni araldici rampanti. Nello specchio, dette armi in cartella con ghigno coronato e due figure di supporto; ricchi motivi angolari con ferri azzurrati. Tracce di due bindelli. Dorso liscio con fioroni e filetti doppi trasversali.”) & Fig. 3
Malaguzzi, op. cit. 1995, p.402 (reproduced)


(13) Pausanias, Pausaniou Tēs Hellados periēgēsis = Pavsaniae Accvrata Graeciae descriptio, qva lector cev manv per eam regionem circvmdvcitur a Gvilielmo Xylandro Avgvstano diligenter recognita, & ab innumeris mendis repurgata. Accesserunt annotationes, quae à G. Xylandro paulo ante obitum inchoatae, nunc verò à Frid. Sylb. continuatae… Addita etiam doctissima Romvli Amasaei versio, antehac quidem seorsum excusa, nunc autem Graeco textui è regione accommodata… Cum tribus rerum & verborum indicibvs amplissimis (Hannover: Claude de Marne & Heirs of Johann Aubry; Heirs of Andreas Wechel, 1613)

Folio, red goatskin, arms: type 1

provenance
● Cardinal Maurizio di Savoia, his gilt arms on binding
● unidentified owner, inscription, “Ex dono Illustrissimi Principis a Sabudiae Imanuelis Cardinalis anno 1633” (opac)
● Hadriaan Beverland (1650-1716), exlibris (opac)
● Charles Spencer, 3rd Earl of Sunderland (1675-1722)
● Puttick & Simpson, Bibliotheca Sunderlandiana. Sale catalogue of the truly important and very extensive library of printed books known as the Sunderland or Blenheim Library, London, 10-22 March 1883, lot 13747 (“old purple morocco, with ornamental borders the inner panel covered with the initials R. E. F. in a monogram, with the Arms of a Cardinal Prince in the centre, gilt edges … On the flyleaf is the following inscription ‘ex dono illustrissimi Principis Sabaudiae Imanuelis Cardinalis 1633’; bookplate of H. Beverland inserted” [link])
● Ellis & White, London - bought in sale (£19)
● James Ludovic Lindsay, Earl of Crawford (1847-1913)
● Sotheby Wilkinson & Hodge, Bibliotheca Lindesiana. Catalogue of the library of the Right Hon. the Earl of Crawford, London, 19-22 June 1889, lot 855 (“with autograph and bookplate of the famous Hadrian Beverland, in superb red morocco binding, covered with the monogram and arms of Cardinal Emanuel of Savoy, gilt edges” [link])
● Bernard Quaritch, London - bought in sale (£16) [link]
● Joannes Gennadius (1844-1932)
● Sotheby Wilkinson & Hodge, Catalogue of the extensive and valuable library of manuscripts & printed books of His Excellency Monsieur John Gennadius, D.C.L., F.R.S.I., late Greek Minister at the court of St. James’s, London, 28 March-7 April 1895, lot 2263 (“old French red morocco, with borders and panels of pointillé tooling, the panels and back covered with the monogram of Emmanuel, Cardinal Prince of Savoy, with his coat of arms in centre, gilt edges, FINE COPY (from the Earl of Crawford’s sale), ex-libris of H. Beverland and his autograph on title” [link])
● unidentified owner - bought in sale (£16 10s) [Book sales of 1895 no. 3318]
● Robert Hoe (1839-1909)
● Anderson Galleries, Catalogue of the library of Robert Hoe of New York. Part II: A to K, New York, 8-12 January 1912, lot 267 (“old French red morocco, gilt panelled sides, dentelle borders, the central panel covered with the monogram of Cardinal Emanuel of Savoy” [link])
● unidentified owner - bought in sale ($100) [ABPC; link]
● William King Richardson (1859-1951), his bequest to
● Cambridge, MA, Harvard College Library, WKR 14.3.13 (opac Inscribed on front flyleaf: Ex dono Illustrissimi Principis a Sabudia Imanuelis Cardinalis anno 1633. Contemporary red morocco, elaborately gilt, with the arms of the cardinal stamped on covers and a semée of the monogram FPTE (?) stamped on both covers and spine; edges gilt. Bookplates of Adriaan Beverland, W. K. Richardson, and booklabel of Robert Hoe inside front cover” [link])

literature
Catalogue of the books in the library at Blenheim Palace, collected by Charles, third Earl of Sunderland (Oxford 1872), p.417 (shelfmark 49.d.) [link]
Burlington Fine Arts Club, Exhibition of bookbindings (London 1891), p.22 (Case D-10: “Italian binding of the 17th century; red morocco. On the covers are the arms and monogram of the Cardinal Emanuel of Savoy – His Excellency M. Gennadius” [link])
Dorothy E. Miner, The history of bookbinding 525-1950 AD, catalogue of an exhibition in cooperation with the Baltimore Museum of Art, 12 November 1957-12 January 1958 (Baltimore 1957), p.158 no. 379 & Pl. 77
Malaguzzi, op. cit. 1993, pp.158-159 no. 6 (“Legatura in marocchino rosso con le armi di Maurizio di Savoia … Le armi sono attribuite in catalogo al cardinale Emanuele (Maurizio Emanuele) di Savoia, questo essendo il nome che comparirebbe in una nota di possesso di un collegio gesuitico (?) “ex dono illustrissimi Principis Sabuadiae Immanuelis Cardinalis 1633.”) & Fig. 2
Malaguzzi, op. cit., 1995, pp.401-402 & Tavola 95


(14) Francisco Peña, Flores commentariorum reverendissimi d. Francisci Pegnae in Directorium inquisitorum collecti per fratrem Aloysium Bariolam… His accesit Summarium bullarum s. Officio deseruientium una cum disputatione de auctoritate extrauagantium, & vtilitate. Addita sunt notabilia circa propositionum qualitates, & mulierum solicitationem in sacramento poenitentiae aliquando occurrentem. Nouissime apposita fuere nonnulla consilia soro conscientia fatis vtilia (Milan: Girolamo Bordone, 1610)

Octavo, vellum, arms: type 1

provenance
● Cardinal Maurizio di Savoia, his gilt arms on binding
● Turin, Biblioteca nazionale, L.VIII.14 (opac Legatura alle armi in pergamena del sec. 17. con stemma del Cardinale Maurizio di Savoia [link])

literature
Maria Letizia Sebastiani & Angelo Giaccaria, Armi e monogrammi dei Savoia: mostra di legature dal XV al XVIII secolo ([Rome] 1992), p.28 no. 32, p.76 Fig. 7, p.95 & Fig. B8
Malaguzzi, op. cit. 1993, p.158 no. 4 & Fig. 1
Malaguzzi, op. cit. 1995, p.402


(15) [Manuscript] Raccolta di Scenari Più scelti D’Istrioni. Divisi in Due Volumi coll’indice de’Soggetti nella seg: pag: (100 scenarios, written on papers made ca 1570-1591, and older than their binding)

Two volumes (290 x 215, 292 x 215mm), red goatskin, arms: type 1. Roman bindings (Malaguzzi/Mengarelli)

provenance
● Cardinal Maurizio di Savoia, his gilt arms on binding
● Rome, Biblioteca dell’Accademia Nazionale dei Lincei e Corsiniana, MS 45.G 5/6

literature
Elsebeth Aasted, “What the Corsini Scenari can tell us about the Commedia dell’arte” in Analecta Romana Instituti Danici 20 (1992), pp.159-181 (p.159 and p.180: “Both volumes contain a title page and an index, which were apparently drawn up at the time of binding, since they are on newer paper” [watermark of endpapers a kneeling saint, illustrated by Aasted as Fig. 4, and dated ca 1638])
Il trionfo sul tempo: i manoscritti illustrati dell’Accademia nazionale dei Lincei ([Modena] 2002), pp.103-105 nos. 18-19
Stefano Mengarelli, Die Aquarelle der ‘Scenari più scelti d’Istrioni’ zwischen Spielpraxis und szenischer Phantasie: Theaterikonographische Analyse der mit kolorierten Federzeichnungen illustrierten Szenarien-Samlung der Biblioteca Corsiniana, Dissertation, Universität Bern, 2011, I, p.235 [citing a personal communication from Malaguzzi, in which Malaguzzi states his belief that the bindings are Roman work of the 1630s, and the volumes probably gifted to Cardinal Maurizio, and not commissioned]
Stefan Hulfeld, “Einführung in die Lektüre der Scenari più scelti d’istrioni” in Scenari più scelti d’istrioni: italienisch-deutsche Edition der einhundert Commedia all’improvviso-Szenarien aus der Sammlung Corsiniana (Göttingen 2014), p.47 [reporting Malaguzzi’s communicaton to Mengarelli, and Aasted’s research on the paper stocks]
Sergio Costola & Olly Crick, “Raccolta di Scenari Più Scelti D’histrioni Divisi in due Volumi. Codices 651 and 652, Manuscripts 45.G5 and 45.G6 (Rome, Biblioteca dell’Accademia Nazionale dei Lincei e Corsiniana)” in Commedia dell’Arte scenarios (London 2021), pp.153-170


(16) Ludovico San Martino d’Agliè, [Manuscript - Libretto of a favola boscherecce “La caccia” by Ludovico San Martino, marchese d’Agliè, written for the birthday of Christine de France, 1620; together with “La siringa” (authorship unknown; 1622?); and a favola rappresentativa “Ruggiero liberato” (authorship unknown; perhaps written for a fête à la vigna in honour of Christine de France), these works presumably set to music by Sigismondo D’India (1582-1629?), master of chamber music in Turin between 1611-1623, before becoming a gentleman in the service of Cardinal Maurizio in Rome]

(290 x 185mm), vellum, arms: type 1

provenance
● Cardinal Maurizio di Savoia, his gilt arms on binding
● Milan, Mostra del Libro Antico 2002
● Raccolta Francesco Malaguzzi, Turin

literature
Francesco Malaguzzi, “Una favola inedita per Madama Reale” in Bibliofilia Subalpina (2002), pp.77-91 (p.77 “Il decoro dorato dei piatti è costituito da due riquadri di filetto congiunti ai vertici; nella relativa fascia compaiono sei nodi Savoia; altri quattro sono accantonati interni al riquadro interno; al centro l’arma sabauda. Il dorso piatto è diviso da coppie di filetti trasversali in caselle che riportano l’arma sabauda coronata. Tracce di due bindelle in pelle. Il taglio è dorato.”)
Malaguzzi, op. cit. 2005, no. 14 & Fig. 4
Jorge Morales, “Le prince-cardinal Maurice de Savoie et les arts. Une esthétisation de l’identité nobiliaire au palais Orsini de Montegiordano à Rome” in Seizième siècle 12 (2016), pp.279-309 (pp.297-298)
Annarita Colturato, Le fonti musicali in Piemonte, 1: Torino (Lucca & Turin 2006), p.323
Jorge Morales, Sigismondo D’India et ses mondes: un compositeur italien d’avant-garde: histoire et documents (Turnhout 2019), pp.205-206


(17) Gaspare Antonio Tesauro, Quaestionum Forensium libri duo… cum duplici indice (Turin: Giovanni Domenico Tarino, 1612)

Folio, vellum, arms: type 1. The dedication copy.

provenance
● Cardinal Maurizio di Savoia, his gilt arms on binding
● Rivoli, Centro Studi per la Storia del Libro (Malaguzzi)

literature
Malaguzzi, op. cit. 1993, p.158 no. 5
Malaguzzi, op. cit. 1995, p.402
Francesco Malaguzzi, De libris compactis: Legature di pregio in Piemonte. L’Astigiano e il Torinese (Turin 2008), p.94 (“Fra le legature di interesse storico, abbiamo esemplari alle armi sabaude… Particolarmente rara una legatura alle armi del principe cardinale Maurizio di Savoia in pergamena floscia… con dorso liscio decorato di testine di putti alati alternate a filetti trasversali, taglio dorato e cesellato, legacci viola.”)


(18) Agostino Tornielli, Annales Sacri & Profani Ab Orbe Condito, Ad Eundem Christi passione redemptum; Cum Sacrosanctae Scripturae & Ethnicorum collatis inter se ad veritatem temporibus vere ordinateque dispositi (Frankfurt am Main: Johann Theobald Schönwetter, 1611)

Folio, red goatskin, arms: type 1 (but without crown)

provenance
● Cardinal Maurizio di Savoia, his gilt arms on binding
● unidentified owner, inscription “ex libris S. Dominici Epporediae” (Malaguzzi)
● unidentified owner, inscription “ex libris Thomae Masini Sacrae Theologiae lectoris” (Malaguzzi)
● private collection, Turin (Malaguzzi)

literature
Malaguzzi, op. cit. 2005, pp.18-19 no. 10 (“La piastra utilizzata corrisponde a quella di numerose legature di fattura locale per Carlo Emanuele I; è verosimile, quindi, che la personalizzazione dell’esemplare sia avvenuta a Torino.”) & Fig. 2


potential addition

(a) Pedro de Medina, Arte del nauigare dell'eccel. dottor Pietro da Medina. Nella quale copiosamente si tratta tutto quello, che appartiene alla nauigatione, e sua cognitione … Di nuouo ampliata, et corretta (Venice: Tommaso Baglioni, 1609)

Quarto, vellum, arms

provenance
allegedly Cardinal Maurizio di Savoia, his gilt arms on binding
● Sotheby & Co., Catalogue of valuable atlases, Americana, travel and navigation, London, 24 June 1968, lot 83 (“contemporary limp vellum gilt, arms of Cardinal Maurice of Savoy (created Cardinal in 1605) on sides”) [RBH NEPTUNE-83]
● Maggs Bros, London - bought in sale; their Catalogue 950: By land, sea and air: a selection from our stock of military, nautical and aviation books (London 1973), p.69
● A. Sokol Books, Catalogue 13 (Witnesham, Ipswich 1990), item 59 (£1350; “contemporary limp vellum, slightly detaching, spine and borders gilt, arms of Cardinal Maurice of Savoy gilt stamped on covers; first few leaves lightly age yellowed, good, clean copy“ [Bookman's price index, 40, p.526, link]); Catalogue 17 (Witnesham, Ipswich 1992), item 68 (£1450; “contemporary limp vellum, slightly detaching spine and borders gilt; good, clean copy; arms of Cardinal Maurice of Savoy gilt stamped on covers”) [Bookman's price index, 45, p.479, link])


appendix: inventario legale dei beni mobili ed immobili caduti nell’eredità del principe maurizio, palazzo chiablese, turin

Prince Maurizio’s post-mortem inventory, taken in Turin on 13 December 1657 by the notary Oratio Alfazio, with valuations contributed by the bookseller (Bartolomeo?) Zavatta (Archivio di Stato di Torino, Principi di Sangue, Maurizio e Ludovica di Savoia, mazzo 3, no. 3, folios 36 recto-38 verso), was transcribed by Matthias Oberli, ‘Magnificentia Principis’. Das Mäzenatentum des Prinzen und Kardinals Maurizio von Savoyen (1593-1657) (Weimar 1999), pp.253-255. It is revised below, presenting in the two columns at left Oberli’s transcriptions and Zavatta’s values, and in the right-hand column our identification of the book listed with probable or possible editions. In some cases, a text corresponding to the inventory entry could not be ascertained. Contributions and corrections are welcomed [link].

fol. 36 recto

 

 

[1] Cardinale du Peron opere diverse francesi tom:1 estimati dal Zavata libraro, à lire otto e mezza

L. 8:10

Jacques Du Peron (1556-1618); Les Diverses oeuvres de l'illustrissime cardinal Du Perron (Paris 1622; Paris 1629; Paris 1633)

[2] Eiusde Le Ambasciate francesi tom 1 livre

L. 8:10

Jacques Du Peron (1556-1618); Les ambassades et negotiations de l'illustrissime et reverendissime cardinal Du Perron (Paris 1623; Paris 1629; Paris 1633)

[3] Eiusde S. Eucharestia in francese tom 1

L. 8:10

Jacques Du Peron (1556-1618); Traicté du Sainct Sacrement de l'Eucharistie… contenant la réfutation du livre du sieur Du Plessis Mornay contre la messe et d'autres adversaires de l'Église… par l'illustrissime cardinal Du Perron (Paris 1622)

fol. 36 verso

 

 

[4] D. Thomas Acquinatis contra gentes tom 1

L. 3

Thomas Aquinas; D. Thomae Aquinatis… Summa contra gentiles (Lyon 1567); Summa Divi Thomae Aquinates contra Gentiles (Lyon 1587); Diui Thomae Aquinatis doctoris angelici Summa catholicae fidei contra gentiles (Venice 1589) …

[5] Annotationes in Evangelia Hyeronimi Natalis tom 1

L. 3

Hieronymus Natalis (Jerónimo Nadal; 1507-1580); Adnotationes et meditationes in Evangelia quae in sacrosancto missae sacrificio toto anno leguntur (Antwerp 1594/1596; Antwerp 1607)

[6] Joannes Novincis (?) super psalmos tom 1

L. 9

 

[7] Jodaci Coccij Thesaurus Catt.us de controversis fidei tom 2 Una Doppia

L.13:10

Jodocus Coccius (1581-1622); Thesaurus catholicus, in quo controversiae fidei (Cologne 1599/1601; Cologne 1619-1620)

[8] Cornelij Scultingi Confessio Hyeroniminiana tom 2

L. 4:10

Cornelius Schulting (1540-1604); Confessio Hieronymiana, ex omnibus Germanis b. Hieronymi operibus optima fide collecta (Cologne 1585)

[9] francisci feubordensi Theomachia Calvinistica tom 1

L. 4:10

François Feuardent (1539-1610); Theomachia Calvinistica Sedecim Libris Profligata (Paris 1604; Cologne 1629)

[10] Polit. Arist.li in francese tom 1

L. 3

Aristotle; possibly Les Politiques d'Aristote… traduictes de grec en françois par Loys Le Roy (Paris 1568; Paris 1576; Paris 1600)

[11] Historie dell'Apost. S. Giacomo in Spag.lo tom 1

L. 4

Hernando Ojea (de Gallego; 1543?-1615); Historia del glorioso apostol Santiago, patron de España (Madrid 1615)

[12] Traicté de la proportion naturaile del lomano tradotta per il Pader tom 1

L. 1

Giovanni Paolo Lomazzo (1538-1600); Traicté de la proportion naturelle et artificielle des choses… Traduit d'italien en français par Hilaire Pader [and dedicated by Pader to “Prince Maurice de Savoye”] (Toulouse 1649)

[13] Augustini Steuchi super Psalmos tom 1

L. 2

Agostino Steuco (1497?-1548); Enarrationum in psalmos pars prima (Lyon 1548); Enarrationum in psalmos tomus secundus (Paris 1577/1578)

[14] Petri Bercori Reductoria morale tom 1

L. 1

Pierre Bersuire (1290?-1362); Reductorii moralis Petri Berchorii Pictauiensis ordinis diui Benedicti libri quatuordecim (Venice 1575; Venice 1583; Venice 1589)

[15] Eiusde Dictionaria morale p.e. p. tom 1

L. 1

Pierre Bersuire (1290?-1362); Dictionarii seu repertorii moralis (Venice 1589)

[16] Aloigij Lippomani de Victi Sanctorum tom 6

L. 7

Luigi Lippomano (d. 1559); De vitis sanctorum ab Aloysio Lipomano, episcopo Veronae, viro doctissimo, olim conscriptis: nunc primùm a f. Laurentio Surio Carthusiano emendatis, et auctis, tomus primus [-sextus] (Venice 1581)

[17] Origine delli frati Eremitani del Marque tom 1

L. 1

Juan Márquez (1565-1621); Origini delli Frati Eremitani dell'ordine di S. Agostino (Tortona 1620)

[18] Cornel. Tacit. in francese tom 1

L. 3

Cornelius Tacitus; Les Oeuvres [trans. Claude Fauchet; Etienne de La Planche] (Paris 1572; Paris 1582); … Traduction nouvelle [by Rodolphe Le Maistre] (Paris 1636; Paris 1639); … traduites de latin en françois par messire Achilles de Harlay (Paris 1644/1645)

[19] Umbre apparenti di Gioanni ferro tom 1

L. 2

Giovanni Ferro (1582-1630); Ombre apparenti nel teatro d'imprese di Giovanni Ferro (Venice 1629)

[20] Hist. nat. di Plinio in francese tom 1

L. 9

Gaius Plinius Secundus; possibly L'Histoire du monde de C. Pline Second [trans. Antoine Du Pinet] (Lyon 1581; Lyon 1584; Paris 1608; Paris 1615)

[21] Hist. lat. Sex etato mundi in fogli reali casat.e gorh: tom 1

L. 3

[Chronica de sex aetatibus mundi]

fol. 37 recto

Infol. minor:

 

 

[22] Gratiani de Bello Ciprio tom 1

L. 2

Antonio Maria Graziani (1537-1611); De bello Cyprio (Rome 1624) [in quarto format]

[23] Clari Bonarij Emphiteatra honoris (?) tom 1

L. 1

[Carolus Scribani (1561-1629)]; Clari Bonarscii Amphitheatrum honoris in quo Calvinistarum in Societatem Jesu criminationes iugulatae (Antwerp 1605/1606) [in quarto format]

[24] La Tromba Heroica di Giulio Scampoli tom 1

L. 1:10

Virgilio Scampoli (1616-1688); La Tromba eroica dell'orbe cristiano, discorso fatto il giorno di Pentecoste nell'Accademia de' gladiatori d'Asti (Turin 1647) [in quarto format]

[25] Constitutiones Celestinorum tom 1

L. 2

Constitutiones monachorum Ordinis sancti Benedicti Congregationis Coelestinorum a Petro Capocitto compilatae, et descriptae (Bologna 1590) [in quarto format]; Constitutiones Monachorum S. Benedicti Congregationis Coelestinorum SS.mi D.ni N.ri Urbani PP VIII iussu recocognitae et eiusdem auctoritate approbate, et confirmatae (Rome 1627) [in quarto format]

[26] De Maiestate Principis, Jones Radin tom 1

L. 1:10

Juan Redín (1516-1584); De maiestate principis: tractatus relectioni proemij Imperialium Institutionum accommodatus (Valladolid 1568; Valladolid 1618) [in folio format]

[27] De Auxilijs Divine gratie Didaci Alvares tom 1

L. 2

Diego Álvarez (d. 1635); De Auxiliis Divinae Gratiae Et Humani Arbitrii Viribus, Et Libertate, Ac Legitima Eius Cum Efficacia Eorundem Auxiliorum Concordia, Libri Duodecim (Cologne 1621) [in quarto format]

[28] Divini Irenei De exemend.e Herasmi tom 1

L. 1:10

Irenaeus; possibly Divi Irenaei, Lugdunensis Episcopi, Et Martyris, Adversus Valentini, [et] similium Gnosticorum Haereses, Libri quinque (Cologne 1625) [in folio format]

[29] Le Prince du Balsac tom 1

L. 2

Jean-Louis Guez de Balzac (1595-1654); Le Prince. Lettre I et II à Monseigneur le cardinal de Richelieu (Paris 1631) [in quarto format]

[30] L'empire du Juste de Charle de Novailles tom 1

L. 3

Charles de Noailles (1589-1648); L'Empire du Juste, selon l'institution de la vraye vertu (Paris 1632) [in quarto format]

[31] Epithome de ss.i di Biscaglia Spag.o tom 1

L. 2

Antonio Navarro de Larreategui; Epitome de los señores de vizcaya (Turin 1620) [in quarto format]

[32] Le vite de Pontefici e Card.li Cibò del Vialardo tom 1

L. 1

Francesco Maria Vialardi; Historia delle vite de sommi pontefici Innocenzio ottauo, Bonifazio nono, et del cardinale Innocentio Cybo. Descritte da Francesco Maria Vialardo (Venice 1613) [in folio format]

[33] Opusculi di Conclusioni, feste, et altre operuccie n.o 14

L. 2

 

Libri in 4.o

 

 

[34] Regole de Cavag.ri di S. Giacomo di fran.co Portiglia Spag. tom 1

L. 1

Francisco de Portilla; possibly Regla de la orden de la cavalleria de señor de Santiago del Espada (Antwerp 1598; Valencia 1599) [in octavo format]

[35] Relazioni di D. Giovanni di Persia spag.o tom 1

L. -:15

Juan Persiano (1560-1604); Relaciones de don Juan de Persia divididas en tres libros donde se tratan las cosas notables de Persia y las que vido en el viaje que hizo a España (Valladolid 1604) [in quarto format]

[36] Cornel. tacit. Italiano tom 1

L. 1:10

Publius Cornelius Tacitus; presumably Gli Annali di Cornelio Tacito [trans. Giorgio Dati] (Venice 1563/1598) [in quarto format]

[37] Pompeo Vizzani de ultimi libri dell'Hist. di sua Patria tom 1

L. 1

Pompeo Vizani (1540-1607); I due ultimi libri delle historie della sua patria (Bologna 1608)

[38] Vite du Plutarco tradotte dal Domenichi p.e p.a tom 1

L. 2

Plutarchus; Vite di Plutarco [trans. Lodovico Domenichi] (Venice 1559/1620) [in quarto format]

[39] Ghirlanda d'alcuni Papi Beati di Casa Savoia del Padre Codrezzo due Coppie

L. 2

Pasquale Codretto; Ghirlanda di alcuni prencipi Beati di Real Casa Savoia tessuta nell'ossequi, del R.P.F. Pasquale Codreto da Sospello (Turin 1655) [in quarto]

fol. 37 verso

 

 

[40] Giardino delle Historie del Mondo di Barto. Dionigi p.pe.a tom 1

L. 5

Bartolomeo Dionigi (1544-1613); Giardino di tutte l'historie piu notabili del mondo (Venice 1606) [in quarto format]

[41] Il gerone delli Scoti tom 1

L. 2

[42] Dilectoria Predicata Jones Bapta Baldi tom 1

L. 2

 

[43] Les Palmes du Juste, le sieur de Allié de Perron tom 1

L. 2

Pierre Le Hayer du Perron (1603-1680); Les Palmes du juste, poème historique divisé en neuf livres, où, par l'ordre des années, sont contenues les immortelles actions du… monarque Louys XIII, depuis sa naissance jusques au retour de Mgr le duc d'Orléans par le sieur Le Hayer Du Perron (Paris 1635) [in quarto format]

[44] Rime di Celio Magno, et Orat. Justiniani tom 1

L. 1

Celio Magno (1536-1602) & Orsatto Giustiniani (1538-1603); Rime di Celio Magno et Orsatto Giustiniano (Venice 1600) [in quarto format]

[45] Rime d'Oratio Lupi tom 1

L. - :10

Orazio Lupi (b. 1556); Delle rime di Oratio Lupi cittadino di Bergamo, parte prima: frà le quali vi ne sono alcune funebri, e spirituali (Milan 1587) [in quarto format]

[46] L'Armidoro del Soransi tom 1

L. 1

Giovanni Soranzo; Lo Armidoro di Giovanni Soranzo all'illustrissimo signor Francesco d'Adda conte di Sale etc. Con due tavole. L'una si raggira dietro alle materie principali contenute nell'Armidoro l'altra contiene i nomi d'alcuni huomini eccellenti in arme, ed in lettere (Milan 1611) [in quarto format]

[47] Rime di Curtio Gonzaga tom 1

L. - :10

Curzio Gonzaga (1536-1599); Rime (Vicenza 1585; Venice 1591) [in quarto format]

[48] Rime di Gioseppe Nozzolini tom 1

L. - :10

Giuseppe Nozzolini (1532-after 1577); Rime (Lucca 1560; Florence 1592) [in quarto format]

[49] Rime di Pomponio Torreli tom 1

L. - :10

Pomponio Torelli (1539-1608); Rime amorose del conte Pomponio Torelli detto il Perduto, nell'Academia de gli illustri signori Innominati di Parma (Parma 1575) [in quarto format]

[50] Le Orationi del Cicco d'Adria tom 1

L. 1

Luigi Groto (1541-1585); Oratione … Nella creatione del serenissimo prencipe m. Pietro Loredano (Venice [1567]); … nella creation del serenissimo prencipe di Vinegia, Luigi Mocenigo (Venice 1570); … Fatta in Vinegia, per l'allegrezza della uittoria ottenuta contra Turchi (Venice 1571); … Nella creation del serenissimo prencipe di Vinegia, Luigi Mocenigo (Venice 1571; Florence 1572); … nella creatione del serenissimo prencipe di Vinegia Sebastian Veniero (Venice 1577); … Nella creatione del sereniss. prencipe di Vinegia, Nicolo Ponte (Venice 1578); … all'illustrissimo et reuerendissimo Cardinale di Hadria (Venice 1584) [all are in quarto format]

[51] Les seures de le spines à M.R. de Savoye tom 1

L. 1

 

[52] Les Vies de S. Guilleaume et S. Christienne de Augustin de Lille tom 1

L. - :10

 

[53] Conclusioni, balletti, feste, et altre operuccie in tutto n.o 34

L. 1

 

Libri in 8.o

 

 

[54] Narratione degli Heretici di Luserna del Priore Rovengo tom 1

L. 1

Bernardo da Como (Bernardo Retengo); Lucerna inquisitorum haereticae prauitatis r.p.f. Bernardi Comensis Ordinis praedicatorum: et eiusdem Tractatus de strigibus (Milan 1566) [in octavo format]; … (Rome 1584; Venice 1596) [in quarto format]

[55] Mercurij francesi dall'anno 1605 sino all'anno 1630 tom 16

L. 24

Le mercure françois, ou, La suitte de l'histoire de la paix. Commencant l'an 1605 pour suitte du Septenaire du D. Cayer, et finissant au sacre du tre-chrestien roy de France et de Navarre Loys XIII (Paris) [in octavo format]

[56] Vesti de Malherba tom 1

L. 1:10

François de Malherbe; perhaps Vers à la Reine (Paris 1611) [in octavo format]

fol. 38 recto

 

 

[57] Laodicee d'Homere tom 1 L'Iliade di Homere tom 1 (tutti due)

L. 2

Homerus; L'Odissée d'Homère and L'Iliade d'Homère

[58] La Defence du Roy par des Montagnes tom 1

L. - :10

Jean Sirmond (1589-1649); La Defense du Roy et de ses ministres. Contre le Manifeste, que sous le nom de Monsieur on fait courre parmy le peuple. Par le sieur des Montagnes (Paris 1631)

[59] Les Pleiades de Sciavigny

L. - :10

Jean-Aimé de Chavigny (1524-1604?); Les Pleiades (Lyon 1603; Lyon 1607) [in octavo format]

[60] Exercices Spirituelles du Pere Molina

L. 2

Antonio de Molina (1550?-1612); Exercices spirituels de l'excellence, profit et nécessité de l'oraison mentale (Paris 1621; Paris 1631; Paris 1635; Paris 1637; Lyon 1650/1651) [in octavo format]; Exercices spirituels très-utils à toutes personnes occupées, désireuses de leur salut (Tournai 1623) [in octavo format]

[61] Idea del Prelato del Simoncelli

L. - :10

Baldovino Monte Simoncelli; L'idea del prelato trattato del signor Baldouino di Monte Simoncelli (Florence 1621) [in octavo format]

[62] Lettere annue del Giappone

L. 2

Lettere annue del Giappone (Naples 1621, Milan/Rome 1627, Milan/Rome 1632) [in octavo format]

[63] Flores Commentariorum ln direcarica (?) lnquisitione Pegen per Barioa tom 1

L. - :15

Francisco Peña (1540-1612): Flores commentariorum in Directorium inquisitorum collecti per fratrem Aloysium Bariolam (Milan 1610) [in octavo format]

[64] Mercurij Galli Belgici tom sextus

L. - :10

Mercurius Gallobelgicus (Cologne 1592 …; continuation Frankfurt 1603) [in octavo format]

[65] Officio del S. Carolo

L. - :10

Saint Carlo Borromeo; Officium sancti Caroli episcopi, et confessoris (Venice 1616; Rome 1616/1618; Granada 1617) [in octavo format]

[66] Dialoghi di Nicolo franco

L. - :10

Nicolò Franco (1515-1570); Dialoghi piacevolissimi… Espurgati da Girolamo Gioannini da Capugnano bolognese (Venice 1590/1609) [in octavo format]

[67] Le Rime d'Angiolo fiorentola

L. - :10

Agnolo Firenzuola (1493-1543); Le rime di m. Agnolo Firenzuola fiorentino (Florence 1549) [in octavo format]

[68] Il filosopo del Boccacio

L. 1

Giovanni Boccaccio (1313-1375); Il Filocopo (Venice 1551/1612) [in octavo format]

[69] Opere del Pré Luigi Granaza in Spag.o tom 8

L. 8

Luis de Granada (1504-1588); perhaps set issued 1594 (Madrid: Tomás Junta) [in octavo format]

Libri in 12.16

 

 

[70] Rime del Tozzelini

L. - :10

possibly Giuliano Goselini (1525-1587); Rime del sig. Giuliano Goselini (Venice 1581/1588) [in duodecimo format]

[71] Meditationes par Luis de Pont

L. 1

Luis de la Puente (1554-1624); Meditationes De Praecipuis Fidei Nostrae Mysteriis (Cologne 1618/1620) [in duodecimo format]

[72] Les Oeures de filippe de Portes

L. 1

Philippe Desportes (1546-1606); Les premieres oeuvres (Paris 1577/1587; Antwerp 1582/1596; Lyon 1593/1599; Rouen 1594/1611) [in duodecimo format]; … (Antwerp 1577/1587; Lyon 1585/1590) [in sextodecimo format]

[73] Vita del Pré Caraffa del Bartoli

L. - :10

Daniello Bartoli (1608-1685); Della vita del P. Vincenzo Carafa settimo generale della Compagnia di Giesu (Rome/Bologna 1651/1652) [in duodecimo format]

[74] Tragedies de Garner

L. 1

Robert Garnier (1545?-1590); Les Tragédies (Paris 1580/1607; Toulouse 1588; Lyon 1592/1617; Rouen 1596/1626) [in duodecimo format]; …(Lyon 1606; Rouen 1615) [in sextodecimo format]

[75] Rime morali del Bellaver

L. - :10

Giovanni Battista Bellavere; Rime morali et spirituali (Venice 1610/1617) [in duodecimo format]; Scielta di rime morali et spirituali (Venice 1620) [in duodecimo format]

[76] Delitie poetar. germanor. tom 6 Delitie poetar. ltalor. tom 2 Delitie poetar. Gallicor. tom 3 Delitie poetar. Belgar. tom 4 Delitie poetar. Hungar. tom 1 (tra tutti)

L. 16

Janus Gruter (1560-1627); Delitiae CC. Italorum Poetarum, Huius Superiorisque Aevi illustrium (Frankfurt 1608); Delitiae C. Poetarum Gallorum, Huius Superiorisque Aevi illustrium (Frankfurt 1609); Delitiae C. Poetarum Belgicorum, Huius Superiorisque Aevi illustrium (Frankfurt 1614); Delitiae Poetarum Hungaricorum (Frankfurt 1619) [in sextodecimo format]

fol. 38 verso

Altri libri in 8.o

 

 

[77] Leonardi Rubini de Idolatria

L. - :10

Leonhard Ruben (1551-1609); De idololatria libri tres (Cologne 1597) [in octavo format]

[78] Jacobi Sadoleti In epistola D. Paoli ad romanos

L. - :10

Jacopo Sadoleto (1477-1547); In Pauli episolam [sic] ad Romanos commentariorum libri tres (Venice 1536) [in octavo format]

[79] Oratio Terre, Sancte Boscheri

L. - :10

Philippe Bosquier (1561-1636); Orator Terrae Sanctae, Et Hungariae; Seu Sacrarum Philippicarum, In Turcarum Barbariem, [et] importunas Christianorum discordias, Notae , Autore V. P. F. Philippo Boskhiero Caesarimontano, Franciscano (Douai 1606; Cologne 1611) [in octavo format]

[80] Eiusde Monomachia JesuX.pi et lucifer

L. - :10

Philippe Bosquier (1561-1636); Monomachia Jesu-Christi, et Luciferi, incrventa (Douai 1598/1607; Cologne 1611) [in octavo format]

[81] L'Historia Augusta francese de Questoi tom 2

L. 10

possibly Jacques Esprinchard (1573-1604), L'histoire auguste, en II. volumes (Geneva 1610) [in octavo format]

[82] Le Poesie del Malherba in 8°

L. 1:10

François de Malherbe (1555-1628); Recueil des plus beaux vers de Messieurs de Malherbe, … Et autres diuers auteurs (Paris 1627/1642) [in octavo format]

[83] Opere di Seneca in francese fol. reale

L. 9

Lucius Annaeus Seneca; Les oeuvres, mises en françois (Paris 1604/1624) [in folio format]; Les Oeuvres, augmentées de plusieurs traictez, traduits (Paris 1638) [in folio format]

[84] Tito Livio in francese in fol.

L. 4:10

Titus Livius; Histoire romaine (Geneva 1582; Paris 1596) [in folio]; Les Décades de Tite-Live en François (Paris 1617) [in folio format]

Top